SZL - Lilangeni Eswatini

Giới thiệu về Đồng Swazi Lilangeni

Khi nhắc đến Eswatini, một quốc gia nhỏ bé nằm giữa Nam Phi và Mozambique, có lẽ điều ít người biết đến nhất chính là đồng tiền của nước này - đồng Swazi llilangeni (Lilangeni Swaziland), ký hiệu là E. Được phát hành từ năm 1974, đồng lilangeni không chỉ là một công cụ thanh toán mà còn chứa đựng nhiều câu chuyện lịch sử và văn hóa thú vị.

Một điểm thú vị của đồng lilangeni là nó có mối liên kết đặc biệt với đồng rand của Nam Phi, đồng tiền được chấp nhận lưu thông song song tại Eswatini. Đồng thời, với tỷ giá 1:1 cùng đồng rand, lilangeni cũng dễ dàng sử dụng tại các nước thuộc Khối tiền tệ chung Nam Phi (CMA).

Nguồn gốc và ý nghĩa của tên gọi "Lilangeni"

Tên gọi lilangeni (số nhiều là emalangeni) không chỉ là tên của một đồng tiền, mà còn có một ý nghĩa văn hóa sâu sắc. Tên này bắt nguồn từ “emaLangeni” - từ chỉ người dân Swazi cổ xưa, những người từng di cư tới vùng đất Swaziland từ thế kỷ 18-19. 

Họ chính là những "người của Mặt Trời", mang theo truyền thống và tinh thần kiên cường của người Swazi. Cái tên lilangeni, vì thế, mang trong mình ý nghĩa của quá khứ, văn hóa và bản sắc dân tộc Swazi.

Lịch sử đồng lilangeni ra đời 

Trước năm 1974, Eswatini chỉ sử dụng đồng rand của Nam Phi làm tiền tệ chính. Tuy nhiên, khi Hiệp định Tiền tệ Chung (RMA) được ký kết cùng năm, Eswatini, Botswana và Lesotho được phép phát hành tiền tệ riêng. 

Để đảm bảo sự ổn định kinh tế, đồng lilangeni của Eswatini vẫn có tỷ giá tương đương với đồng rand. Dù đã có tiền tệ riêng, Eswatini vẫn duy trì đồng rand là tiền lưu hành hợp pháp trong nước, tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại và tài chính với Nam Phi. Điều này giúp lilangeni vừa độc lập vừa giữ được sự ổn định trong hệ thống tiền tệ khu vực.

Các mệnh giá và thiết kế của đồng tiền

Đồng lilangeni có nhiều loại mệnh giá, từ đồng xu nhỏ đến các tờ tiền giấy lớn hơn. Ban đầu, vào năm 1974, Eswatini phát hành các đồng xu mệnh giá từ 1, 2, 5, 10, 20 và 50 cent cùng với đồng 1 lilangeni. Mỗi đồng xu đều mang một đặc điểm thiết kế riêng, từ hình dodecagon (được thiết kế với 12 cạnh thay vì hình tròn thông thường) cho đồng 1 và 50 cent, hình vuông bo tròn cho đồng 2 cent và kiểu dáng xoắn ốc cho các đồng xu khác.

Theo thời gian, Eswatini cũng đã cải tiến và thay đổi nguyên liệu để làm các đồng xu này nhằm phù hợp với tình hình kinh tế và nhu cầu sử dụng. Ví dụ, năm 1992, Eswatini phát hành các đồng xu bằng thép mạ niken thay vì kim loại khác. Đến năm 2016, một loạt đồng xu mới được phát hành, đồng thời tất cả các đồng xu cũ đều được thu hồi để tránh nhầm lẫn.

Vai trò của đồng lilangeni trong nền kinh tế quốc gia

Dù là một quốc gia nhỏ, Eswatini lại có một hệ thống tiền tệ khá linh hoạt và đặc biệt trong mối quan hệ với Nam Phi. Đồng lilangeni luôn duy trì tỷ giá ngang bằng với đồng rand để đảm bảo sự ổn định giá cả và thuận tiện trong giao thương. Sự gắn kết này có nhiều lợi ích nhưng cũng đi kèm với một số thách thức.

Với mối liên hệ mật thiết này, Eswatini ít phải lo lắng về biến động lớn trong giá trị tiền tệ, giúp bảo vệ nền kinh tế nhỏ bé khỏi các cú sốc. Tuy nhiên, điều này cũng khiến kinh tế Eswatini bị ảnh hưởng khá mạnh từ những biến động kinh tế của Nam Phi.

Một điểm đáng chú ý khác là Eswatini, khác với các thành viên CMA khác, không bắt buộc phải duy trì quỹ dự trữ ngoại hối tại Ngân hàng Trung ương Nam Phi. Điều này mang lại cho nước này một phần tự do trong chính sách tiền tệ.

Tác động của đồng lilangeni đối với đời sống và kinh tế của người dân Eswatini

Eswatini, mặc dù là một quốc gia nhỏ, vẫn duy trì các mối quan hệ thương mại quan trọng với Nam Phi, Mỹ và EU. Do đó, việc duy trì sự ổn định của đồng lilangeni đóng vai trò rất lớn trong việc ổn định đời sống và kinh tế của người dân.

Tuy nhiên, những năm gần đây, nền kinh tế Eswatini gặp nhiều khó khăn do hạn hán kéo dài và các vấn đề xã hội khác. Khoảng ba phần tư dân số sống bằng nghề nông tự cung tự cấp, nhưng đất đai năng suất thấp khiến cuộc sống người dân khá chật vật.

Với việc đồng lilangeni phụ thuộc vào kinh tế Nam Phi, các yếu tố như lạm phát và tỷ giá tại Nam Phi cũng ảnh hưởng đến người dân Eswatini. Tuy nhiên, chính phủ Eswatini vẫn luôn nỗ lực duy trì ổn định tiền tệ để hỗ trợ người dân.

Đồng lilangeni và tương lai của Eswatini

Trong bối cảnh Eswatini còn nhiều khó khăn, đồng lilangeni vẫn là biểu tượng của sự kiên định và ý chí của người Swazi. Sự ổn định của đồng tiền này không chỉ giúp nền kinh tế quốc gia ổn định mà còn là niềm tự hào dân tộc. Dù gặp nhiều thách thức, đồng lilangeni sẽ vẫn là người bạn đồng hành đáng tin cậy của Eswatini trong tương lai.

Với sự giúp đỡ của các tổ chức quốc tế và nỗ lực của chính phủ, hy vọng rằng Eswatini sẽ vượt qua khó khăn và đồng lilangeni sẽ tiếp tục phát triển cùng đất nước.